Agencje Pracy Tymczasowej  w Polsce - 2005 r.

Sporządzono na podstawie oficjalnych danych zebranych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej na podstawie raportów agencji pracy tymczasowej (APT) za 2005 rok.

23 % wzrost liczby zatrudnionych:

2005 rok był kolejnym okresem dynamicznego rozwoju pracy tymczasowej w Polsce.

W 2005 r. 206’665 osób zostało skierowanych do wykonywania pracy tymczasowej. Dla porównania w roku 2004 było to 167’644 osób., czyli nastąpił ponad 23% wzrost liczby osób wykonujących pracę tymczasową.

Choć wzrost ten jest znaczący nie powinien on dziwić. W latach ubiegłych liczba pracowników tymczasowych również szybko rosła a praca tymczasowa staje się coraz bardziej popularna.

Formy zatrudnienia:

Większość z pracowników tymczasowych - 127’706 osób (62%) - zostało zatrudnionych na umowę o pracę na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy (108’064 w 2004 r.); zaś 78’959 osób skierowano do wykonywania pracy tymczasowej na podstawie umów prawa cywilnego (59’580 w 2004 r.).

Nie doświadczyliśmy w ciągu roku radykalnej zmiany w trendach, jeśli chodzi o rodzaje umów sporządzanych z pracownikami tymczasowymi. Wciąż duża cześć umów to umowy o prace na czas określony. 

3,5 krotny wzrost liczby pracodawców użytkowników.

Warto bliżej przyjrzeć się danym mówiącym o liczbie firm korzystającym z usług agencji pracy tymczasowej. W roku 2004 liczba ta wyniosła 1’558 pracodawców użytkowników. Z kolei w roku 2005 liczba ta obejmowała już 5’336 pracodawców użytkowników.

Przez rok liczba firm korzystająca z pracowników tymczasowych wzrosła 3,5 krotnie. Oznacza to, że przedsiębiorstwa coraz chętniej korzystają z tej formy zatrudnienia. Jest to skutkiem popularyzacji dostępu usług (duża liczba agencji pracy tymczasowej) oraz wzrostu zaufania do branży i szybko zauważalnych pozytywnych efektów współpracy z agencjami.

Szybko rośnie liczba Agencji Pracy Tymczasowej (APT)

Nie tylko szybko wzrasta liczba firm korzystająca z usług APT. Mamy również do czynienia z dużym wzrostem liczby samych agencji. W roku 2004 liczba ta oscylowała wokół 320 firm. Pod koniec 2005 roku liczba ta osiągnęła już ponad 1000 Agencji Pracy Tymczasowej (1007). 

Choć liczba ta może świadczyć o zapełnianiu się pewnej niszy rynkowej, należy stwierdzić, że większa cześć rynku wciąż jest w posiadaniu agencji, które zaczęły tworzyć branże od początku. Jest to związane z "nowością" samej idei leasingu pracowniczego w Polsce oraz kwestii zaufania do agencji, które już się na rynku sprawdziły. Dlatego też szacuje się, że liczba faktycznie działających agencji utrzymuje się na poziomie 300 - 400 firm. Co do samych dochodów szacuje się, że w roku 2005 APT osiągnęły przychód rzędu 1 - 1,2 mld zł.

Jakie branże korzystają z usług agencji pracy tymczasowej?

Najwięcej pracowników tymczasowych zatrudnianych jest w branżach: motoryzacyjnej, spożywczej, elektronicznej, chemicznej, turystycznej (gastronomii i hotelarstwie) oraz w handlu. 

Od samego początku na rozwój pracy tymczasowej kluczowy wpływ mają inwestycje zagraniczne. To właśnie koncerny zagraniczne, tworząc placówki w Polsce, jako pierwsze zaszczepiały taką formę zarządzania personelem w latach 90 tych poprzedniego wieku.

Rosnący udział w zatrudnianiu pracowników tymczasowych mają powstające zagraniczne centra logistyczne i off-shoringowe, które to mają największą możliwość w pełni wykorzystywać zalety korzystania z pracowników tymczasowych.

Cieszy natomiast fakt, że coraz więcej rdzennie polskich firm zaczyna się przekonywać się do funkcjonalności leasingu pracowniczego.

Nie tylko pracownicy fizyczni…
W grupie pracowników tymczasowych wciąż przeważają pracownicy fizyczni, o niewysokich kwalifikacjach lub niewykwalifikowani, zatrudniani w procesie produkcji i przy pracach pomocniczych, krótkotrwałych. 

Jednakże coraz bardziej powiększa się liczba pracowników tymczasowych skierowanych do tzw. prac umysłowych. W 2005 roku stanowili oni około 35-40 % wszystkich pracowników skierowanych do pracy tymczasowej. 

Najczęściej wynajmowanymi "białymi kołnierzykami" są samodzielni księgowi, specjaliści IT (programiści, graficy, designerzy stron www, administratorzy baz danych), inżynierowie, handlowcy, prawnicy, pracownicy biurowi. 

Duże znaczenie dla rozwoju branży ma również regionalizacja rynku pracy tymczasowej. Powoli mamy również do czynienia z tworzeniem się "sektorów" gdzie konkretni pracownicy tymczasowi są bardziej pożądani niż inni. I tak na przykład na terenie woj. Dolnośląskiego poszukiwani są informatycy, w Warszawie pracownicy biurowi, przy czym w okolicach Gdańska osoby pracujące przy terminalach kontenerowych.

Kolejną kategorią pracowników tymczasowych są Ci, którzy zdecydowali się na pracę w UE. Tutaj również obserwujemy pełną różnorodność - począwszy od pracowników fizycznych do wykwalifikowanych specjalistów. Możliwość delegowania pracowników tymczasowych do pracy za granicę po otwarciu granic UE jednoznacznie wpłynęła na kształtowanie się polskiego rynku pracy tymczasowej. Szczególnie w kwestii zasobów kandydatów do pracy. Mimo obaw otwarcie rynków nie spowodowało drastycznego odpływu ludzi - jednak regionalne centra offshoringowe w Polsce odczuły wyraźny brak potencjalnych pracowników. Dotyczyło to zwłaszcza ludzi z wykształceniem technicznym - od techników produkcji aż po inżynierów. Agencje pracy musiały podwoić wysiłki w rekrutowaniu kandydatów. Pracodawcy byli zmuszeni zainwestować w szkolenia. To szczególnie dobra tendencja dla samych pracowników - rynek pracy zaczął ich intensywnie poszukiwać, a co za tym idzie malało bezrobocie, nawet niewykwalifikowani pracownicy zyskiwali kwalifikacje, które swobodnie mogli wykorzystywać np. do wyjazdu do pracy za granicą. 

Polska na tle innych krajów UE

Pomimo różnych barier jakie istnieją na polskim rynku pracy, Agencje Pracy Tymczasowej rozwijają się. Nie jest to jednak rozwój porównywalny do tego z jakim mamy do czynienia w innych krajach UE.

Największy odsetek pracowników tymczasowych jest w:

• Wielkiej Brytanii 5,1%
• Holandii 2,6%
• Francji 2,1%
• Belgii 2,0%

W Polsce odsetek wynosi 0,4%

10 mln nowych miejsc pracy w UE. 

Należy stwierdzić, iż branża Agencji Pracy Tymczasowej rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie pomimo wszelkich barier, na jakie napotyka. Polska nie może pochwalić się wskaźnikami podobnymi do innych krajów UE, jednak przy tym tempie wzrostu mamy szanse dogonić inne kraje UE.

Warto również nadmienić, że praca tymczasowa nie powinna być traktowana tylko i wyłącznie jako osobna gałąź gospodarki. Ma ona również duże znaczenie przy walce z bezrobociem. Szacuje się, że Agencje Pracy Tymczasowej w ciągu 10 lat wykreują 10 mln nowych miejsc pracy w UE. 

Szczególnie w naszym kraju, przy tak dużej stopie bezrobocia, powinniśmy o tym pamiętać.

Agencje zrzeszone w SAZ oddelegowały do pracy w 2005 r. ponad 100.000 osób. Wyraźnie obserwujemy pewne tendencje:

• Otwarcie granic Unii dla polskich pracowników spowodowało odpływ części aktywnych zawodowo specjalistów.
• Rozwijający się w Polsce offshoring inwestycji zagranicznych pochłania lokalne zasoby pracowników
• Zjawisko deficytu konkretnych specjalności zawodowych, np. spawacze i lakiernicy w Wielkopolsce.
• Rynek pracy w Polsce stał się rynkiem pracownika, a nie rynkiem pracodawcy 
• Pojawiła się potrzeba wewnętrznej migracji grup pracowników na terenie Polski 
• Potrzeby pracodawców rosną - maleje grupa wykwalifikowanych pracowników

PODSUMOWUJĄC:

• Odpowiedź na globalizację, rosnącą konkurencję i rozwój nowoczesnych technologii to: 
• ZWIEKSZAJĄCA SIĘ LICZBA PRACOWNIKÓW NA UMOWACH TERMINOWYCH
• Jest to tendencja ogólnoświatowa.
• Pracodawcy nadal będą poszukiwać tańszych form zatrudnienia (o ile nie zostaną radykalnie obniżone koszty pracy )
• Dynamiczny wzrost obrotów agencji pracy tymczasowej na przestrzeni ostatnich 6 lat dowodzi ogromnego zapotrzebowania na usługi pracy czasowej wśród pracodawców z wielu branż.
• Nawet ograniczenie stosowania umów terminowych nie powstrzyma rozwoju innych form zatrudnienia - OUTSOURCINGU I PRACY CZASOWEJ.

Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia
www.saz.org.pl