Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych nie ma pojęcia 'prace sezonowe' i w związku z tym nie ma żadnych szczególnych uregulowań. To czy ktoś podlega ubezpieczeniu wynika z ogólnych przepisów.

Prace sezonowe najczęściej wykonywane są w oparciu o umowę zlecenia lub mowę o pracę na czas określony, czasem o umowę o dzieło.

Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia (agencyjnej lub innej o świadczenie usług do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) obowiązkowo podlega ubezpieczeniu: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu (jeżeli praca jest wykonywana w siedzibie zleceniodawcy lub na terenie jego działalności).
Obowiązkowa jest też składka na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast dobrowolnie taka osoba może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.

To uregulowanie dotyczy tych osób, które tylko i wyłącznie wykonują pracę na podstawie wyżej wymienionych umów.

Gdyby np. osoba taka była pracownikiem i jednocześnie na rzecz innej firmy wykonywała pracę na podstawie jednej z w. w. umów -- wówczas obowiązkowo płaciłaby tylko składkę zdrowotną. Natomiast do ubezpieczenia społecznego mogłaby przystąpić na zasadach dobrowolnych.

W przypadku umów zlecenia (i innych do których stosuje się przepisy o zleceniu) odpłatność z tytułu składek ponoszona jest przez zleceniodawcę i zleceniobiorcę. Połowę składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz składkę na ubezpieczenie wypadkowe opłaca - zleceniodawca a połowę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (jeśli przystąpił do niego, bo jest dobrowolne) i ubezpieczenie zdrowotne - zleceniobiorca.

Cała składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52 proc. podstawy wymiaru, rentowe - 13 proc., a chorobowe - 2,45 proc., wypadkowe płaci się w przedziale od 0,97 do 3,86 proc. podstawy wymiaru (w zależności od rodzaju prowadzonej działalności), zdrowotne - 8 proc. podstawy wymiaru.

Uczniowie szkół ponadpodstawowych i studenci do ukończenia 26. roku życia nie podlegają ubezpieczeniu, jeśli świadczą pracę na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej i innych umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu.

Umowa o pracę na czas określony podlega obowiązkowi ubezpieczenia w pełnym zakresie - społecznemu i zdrowotnemu.

Z kolei wykonywanie prac na podstawie umowy o dzieło nie pociąga za sobą obowiązku opłacania składek zarówno na ubezpieczenie społeczne jak i zdrowotne. Ale jeśli umowę o dzieło wykonuje np. pracownik w macierzystym zakładzie pracy - to również z tej dodatkowej umowy obowiązkowo podlega ubezpieczeniu. Z tym że zawarcie umowy o dzieło z własnym pracownikiem, który przebywa na urlopie bezpłatnym, wychowawczym lub pobiera zasiłek macierzyński - nie rodzi obowiązku ubezpieczenia ani społecznego ani zdrowotnego.

Uwaga!
Umowa o dzieło zawarta z innym podmiotem niż pracodawca nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych.

Dobrze wiedzieć!

Nie podlegają ubezpieczeniom społecznym osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, jeśli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami - do ukończenia 26 lat.

Dla celów ubezpieczeń społecznych uznaje się, że uczniem do 31 sierpnia każdego roku jest osoba, która:

• kontynuuje naukę w tej samej szkole
• skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września
• ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.

Ponadto, za ucznia szkoły ponadpodstawowej - do 30 września - uznaje się osobę, która przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe.

Studentem do 30 września każdego roku jest osoba, która:

• kontynuuje naukę na tej samej uczelni,
• ukończyła uczelnię i rozpoczyna naukę na innej uczelni
• ukończyła studia i nie kontynuuje nauki.

(gm)
Gazeta Lubuska